Από την αυγή της ύπαρξης του ανθρώπου στη Γη υπήρχαν δυνάμεις και σύμμαχοι που τον συντρόφευαν στο δρόμο της επιβίωσης και της γνώσης κάνοντας πολλές φορές τη διαφορά ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο. Αρχαίες φυλές και σαμάνοι καθοδηγούνταν από αυτά τα πνεύματα σε περιοχές ασφάλειας και ευημερίας, έπαιρναν πληροφορίες για θεραπεία και προστασία από το κακό και λειτουργούσαν ως διάμεσοι ανάμεσα στον κόσμο των ανθρώπων και των πνευμάτων. Κάποιες από αυτές τις δυνάμεις ήταν οι πρόγονοι και κάποιες άλλες τα ζώα, τα οποία τους βοηθούσαν στην καθημερινότητα όσο ήταν ζωντανά και συνέχιζαν να το κάνουν ακόμα και όταν περνούσαν στην άλλη πλευρά καθ’ όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας.
Η ιδέα των ζώων Τοτέμ είναι αρχαία και εμφανίζεται σε κάθε περιοχή κατοικημένη από ανθρώπους. Δεν πρόκειται, φυσικά, για τα ίδια τα ζώα, αν και υπήρχαν παρόμοιες πεποιθήσεις, αλλά μάλλον για τα αρχέτυπα και τον ενεργειακό αντίκτυπο του συνολικού ασυνείδητου κάθε είδους.
Ένα Τοτέμ είναι ένα ζώο ή ένα φυτό ή ένα στοιχείο της φύσης που προβάλλεται ως το έμβλημα ενός ανθρώπου ή μιας ομάδας όπως μια οικογένεια ή μια φυλή υπενθυμίζοντας την καταγωγή ή το μυθικό παρελθόν τους και δημιουργώντας μια σχέση συγγένειας ή αλληλεξάρτησης. Παραδοσιακά η πίστη στο Τοτέμ συνοδευόταν από ένα μύθο που ήταν σημαντικός για τη φυλή.
Η πίστη στα Τοτέμ δεν περιοριζόταν, όμως, στους γηγενείς Αμερικανούς και στους αυτόχθονες του Καναδά. Κατά έναν περίεργο τρόπο, που υπονοεί την αντικειμενική ύπαρξή τους σε άλλα επίπεδα, παρόμοια πιστεύω εμφανίζονταν ιστορικά σε κοινωνίες και φυλές σε όλο τον κόσμο. Στην Αφρική, στην Ασία, στην Αυστραλία, στην Αρκτική, σε όλη την Ευρώπη και αλλού, σε περιοχές και σε εποχές που οι γηγενείς κάτοικοί τους δεν είχαν τη δυνατότητα επαφής μεταξύ τους ούτε μεταφοράς ιδεών, υπήρχε ταυτόχρονα η κοινή πεποίθηση της ύπαρξης των Τοτέμ και οι αντίστοιχες ιστορίες και μύθοι που την συνόδευαν.
Αν και υπήρξε η πεποίθηση ότι η τοτεμική παράδοση απλώθηκε από τους πληθυσμούς της αρχαίας Κίνας προς τον υπόλοιπο κόσμο, άλλοι συμπεραίνουν ότι ο τοτεμισμός άνθισε ξεχωριστά σε διαφορετικά μέρη ταυτόχρονα. Η αντίστοιχη παράδοση της Βόρειας Αμερικής υπολογίζεται ότι είναι μεγαλύτερη των 10.000 ετών.
Το Τοτέμ ενσωματώνει όλη τη σοφία του είδους του και αποτελεί την ανώτερη έκφραση των χαρακτηριστικών του αρχέτυπου του συγκεκριμένου ζώου. Για παράδειγμα, η αρκούδα Τοτέμ δεν είναι ένα πλάσμα μόνο αλλά εκπροσωπεί όλες τις αρκούδες, ή καλύτερα το σύνολο του είδους τους, αυτό που οι γηγενείς Αμερικάνοι ονόμαζαν “η Μεγάλη Αρκούδα”.
Κάθε ζώο έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Είναι γνωστό ότι το λιοντάρι είναι γενναίο και το μυρμήγκι εργατικό. Πέρα από τα βασικά στοιχεία τους, όμως, υπάρχει ένας πλούτος και μια περίπλοκη ψυχολογία που κάνει το κάθε Τοτέμ μοναδικό και ιδιαίτερο.
Αν και στην εποχή μας έχει χαθεί η άμεση επαφή με τα Τοτέμ και αυτά που αντιπροσωπεύουν, ποτέ πιο πριν δεν υπήρχε τόσο άμεση ανάγκη της παρουσίας τους στη ζωή μας. Ο σύγχρονος άνθρωπος διαβιώνει μια σκληρή απομάκρυνση από τις αξίες του, κάτι που δυσκολεύεται ακόμα και να παραδεχτεί. Η ανικανοποίητη ανάγκη για καλύτερη ποιότητα ζωής μας έχει οδηγήσει στην κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαρμάκων, στη βίωση ενός διαρκούς άγχους και υπαρξιακής ανασφάλειας που ο άνθρωπος λαχταρά να καλύψει.
Το να στραφούμε και να επιτρέψουμε στην σοφία των Τοτέμ μπορεί να είναι το πρώτο βήμα ενός δρόμου ζωτικής σημασίας για την ψυχή μας. Μπορεί να απομακρυνθήκαμε από αυτά, αλλά τα Τοτέμ είναι πάντα κοντά μας, έτοιμα να ξαναχτίσουν τη γέφυρα μαζί μας.
Η σχέση μας με τα ζώα Τοτέμ, που άρχισε από την αρχή της συνύπαρξης ανθρώπων και ζώων, δεν σταμάτησε ποτέ. Σεβόμενα, όμως, το δικαίωμα του ανθρώπου στην ελεύθερη βούλησή του, τα Τοτέμ έμειναν σε απόσταση. Πρόκειται για την απόσταση που οι ίδιοι οι άνθρωποι δημιούργησαν όταν απομακρύνθηκαν από τη φύση και έπαψαν να σέβονται τα άλλα πλάσματα. Όπως, όμως, απομακρυνθήκαμε, έτσι μπορούμε να επιστρέψουμε στα μόνα πλάσματα που δε θα μας κρίνουν και θα κάνουν, ότι είναι δυνατόν, για να μας βοηθήσουν σε όλα τα επίπεδα με ανιδιοτέλεια.
Την στιγμή που θα αναγνωρίσουμε και θα γνωρίσουμε το προσωπικό μας Τοτέμ θα καταλάβουμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας στην αντιμετώπιση των δυσκολιών στη ζωή. Υπάρχει κάποιο άλλο πλάσμα, που αντιπροσωπεύει την σοφία ενός ολόκληρου είδους και είναι πρόθυμο να μας βοηθήσει με κάθε δυνατό τρόπο.